Normat e TVSH-së varet nga shërbimet apo produktet që ofron kompania. Magjithatë, ato kategorizohen si në vijim:
Produktet dhe shërbimet që rrjedhin nga spitalet, shkollat, aktivitetet kulturore, qiraja (etj) janë të liruara nga TVSH.
Nga 1 janar 2024, këto norma do ndryshojnë si në vijim:
Në momentin e krijimit të shoqërisë biznesore, shoqëria mund të zgjedh në mes të një viti të shkurtër fiskal (me përfundimin e vitit kalendarik, pra 31 dhjetor) dhe një viti të zgjatur fiskal i cili e tejkalon këtë vit kalendarik
P.sh. nëse shoqëria është krijuar me datën 01.07.2022, viti i shkurtër fiskal përfundon me 31.12.2022 kurse viti i zgjatur fiskal përfundon me 31.12.202
Kohëzgjatja e vitit të parë fiskal mund të zgjasë maksimum 23 muaj e në disa kantone është e kufizuar në 15 muaj.
Ky lloj auditimi bëhet zakonisht në firma të mëdha. Rastet janë të ndryshme por veçojmë :
Kriterin e madhësisë (art. 727 al. 1 ch.2 CO)
Kompanitë të cilat, në dy vite financiare të njëpasnjëshme, tejkalojnë dy nga vlerat e mëposhtme:
Kërkesën nga aksionarët – Opting-up – (art. 727 al. 2 CO)
Nëse kriteri i madhësisë nuk përmbushet, atëherë auditimi i përgjithshëm mund të kërkohet në çdo kohë nëse një gjë të tillë e kërkojnë aksionarët të cilët posedojnë të paktën 10% të kapitalit. Kjo pra quhet « opting-up » dhe ka për qëllim ngritjen e besueshmërisë ndaj kompanisë tek palët e treta.
Përse ne inkurajojmë klientët tanë që kryejnë kontrolle të tillë?
Kontrollimi i kontabilitetit nga një auditor i pavarur dhe objektiv rrit qartë besimin tek një palë e tretë që është në kontakt me kompaninë tuaj. Pra, kontrolli i kufizuar është një shenjë e një biznesi të drejtuar mirë.
Zhvlerësimi paraqet humbjen e vlerës së një pasurie për shkak të kalimit të viteve apo të vjetërsimit të saj. Në kontabilitet një pasuri mund të zhvlerësohet nëse jetëgjatësia e kësaj të fundit është më shumë se një vit. Në rastin e kundërt, blerja e një pasurie kontabilizohet direkt në shpenzime të vitit aktual.
Në përgjithësi, mund të dallojmë dy lloje të zhvlerësimeve :
Administrata federale e tatimeve (AFC), në “Notice A 1995”, dërgon rregullisht tek autoritetet tatimore kantonale listën e përqindjeve të zhvlerësimeve minimale në bazë të llojit të pasurisë. Kjo e fundit mund të përmbledhet si në vijim:
| Kategoria e pasurisë | Norma degresive | Norma lineare | Jetëgjatësia në vite |
| Makineritë e zyrës | 40% | 20% | 5 |
| Kompjuterët (Hard dhe software) | 40% | 20% | 5 |
| Automjetet e të gjitha llojeve | 40% | 20% | 5 |
| Invertar biznesor, mjete për punëtori dhe depo | 25% | 12.5% | 8 |
| Vegla, mjete artizanale, vegla për makineri, instrumente, kontejnerë, skele, paletë | 45% | 22.5% | 4 |
| Enët dhe mbulesat për hotele dhe restaurante | 45% | 22.5% | 4 |
| Makineritë ndërtimore | 40% | 20% | 5 |
| Ndërtesat komerciale (vetëm ndërtesat) | 4% | 2% | 50 |
| Ndërtesat banesore (vetëm ndërtesat) | 2% | 1% | 100 |
Sipas legjislacionit në fuqi, regjistrimi në TVSH bëhet në dy mënyra:
Regjistrimi i obligueshëm – lind në momentin kur entiteti biznesor kalon shifrën e faturimit prej 100’000 CHF brenda një periudhe fiskale 12 mujore.
Regjistrimi vullnetar – mund të bëhet kurdo që entiteti biznesor ndjehet i gatshëm, edhe pse nuk është kaluar faturimi prej 100’000 CHF.
Kalimi nga metoda TDFN në metodën efektive është i mundur pas një viti të aplikimit të TDFN.
Kurse, prej metodës efektive duhen 3 vite aplikim që të mund të kalojmë tek metoda TDFN.
Mund të zgjidhni dy metoda për llogaritjen e TVA:
– Metoda efektive
– Metoda e numërimit sipas normave të borxhit tatimor neto (TDFN)
